Các loại bàn thờ phổ biến trong văn hóa thờ cúng tại Việt Nam

Trong văn hóa thờ cúng truyền thống của người Việt, bàn thờ là nơi linh thiêng để kết nối tâm linh giữa con cháu và tổ tiên, thần linh. Tùy vào kiến trúc nhà ở, quy mô không gian thờ, cũng như mục đích thờ cúng mà người ta sẽ lựa chọn kiểu bàn thờ khác nhau.

Trong đó, án gian thờ, bàn thờ ô xa, sập thờ và bàn thờ chấp tải (tắc tải) là những loại bàn thờ phổ biến nhất tại Việt Nam hiện nay, đặc biệt trong các gia đình truyền thống, nhà thờ họ, từ đường và đền miếu. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết từng loại để lựa chọn mẫu phù hợp nhất với không gian và nhu cầu thờ cúng của gia đình bạn.

1. Án gian thờ

Án gian thờ là mẫu bàn thờ truyền thống có thiết kế đơn giản, thanh thoát với phần mặt bàn hình chữ nhật và chân cao. Đây là loại bàn thờ phổ biến trong các không gian thờ tại gia, nhà thờ họ hoặc các chùa nhỏ.

Đặc điểm nổi bật

• Kết cấu: Gồm mặt bàn rộng, bốn chân cao và yếm bàn được chạm khắc tinh tế với họa tiết như rồng phượng, hoa sen, mai điểu…

• Chất liệu: Chủ yếu làm từ các loại gỗ tự nhiên như gỗ mít, gỗ hương, gỗ gụ – vừa bền đẹp, vừa mang yếu tố phong thủy tốt.

• Phong cách: Án gian thờ mang vẻ đẹp truyền thống, mộc mạc nhưng sang trọng, dễ kết hợp với các loại tủ thờ nhỏ hoặc bàn cơm lễ đặt phía dưới.

• Ứng dụng: Phù hợp với cả không gian phòng thờ hiện đại lẫn cổ điển, dễ thi công, di chuyển và lắp đặt.

2. Bàn thờ ô xa

Bàn thờ ô xa là mẫu bàn thờ truyền thống có phần khung gỗ bao quanh mặt bàn, chia thành nhiều “ô” vuông hoặc chữ nhật – gọi là “ô xa”. Đây là mẫu bàn thờ thường thấy trong các đình làng, từ đường hay nhà thờ họ cổ.

Đặc điểm nổi bật

• Thiết kế: Bàn có các khung vách được chia ô đều nhau, chạm khắc tứ linh hoặc hình học, thể hiện phong cách kiến trúc cổ điển.

• Phong cách: Sang trọng, cổ kính, đậm tính nghệ thuật – thích hợp cho các không gian mang tính lịch sử và tâm linh sâu sắc.

• Kích thước: Thường cao hơn án gian và có chiều sâu lớn hơn, phù hợp cho các không gian rộng rãi, thoáng đãng.

• Ứng dụng: Bàn thờ ô xa thường dùng trong từ đường, nhà thờ họ, đền chùa, hoặc các không gian thờ mang tính trang nghiêm cao.

3. Sập thờ

Sập thờ là kiểu bàn thờ lớn, được thiết kế vững chãi với dáng dấp giống như sập gụ, có bốn chân trụ lớn. Đây là loại bàn thờ tượng trưng cho sự uy nghi, bề thế, thường được dùng trong nhà thờ tổ, nhà thờ họ lớn.

Đặc điểm nổi bật

• Thiết kế: Hình dáng vuông vắn, mặt sập rộng, chân trụ to, chắc chắn. Bề mặt và chân bàn được chạm khắc công phu với họa tiết rồng chầu, hoa sen, tứ linh…

• Chất liệu: Làm từ gỗ quý như gỗ gụ, gỗ hương, gỗ trắc, gỗ dổi – cho độ bền cao, màu gỗ đẹp và hương thơm dịu nhẹ.

• Ứng dụng: Phù hợp với các không gian rộng như phòng thờ lớn, nhà trưởng họ hoặc từ đường.

• Kết hợp: Sập thờ thường đi cùng bàn cơm lễ hoặc tủ thờ nhỏ phía dưới để tạo sự đồng bộ và tiện lợi trong nghi lễ thờ cúng.

4. Bàn thờ chấp tải (tắc tải)

Bàn thờ chấp tải (hay còn gọi là bàn thờ tắc tải) là loại bàn thờ cổ, mang kết cấu dạng hộp vững chắc. Khác với tủ thờ, bàn thờ chấp tải không có cửa hoặc ngăn kéo. Đây là mẫu bàn thờ phổ biến trong các từ đường, đình làng và nhà thờ tổ xưa.

Đặc điểm nổi bật

• Kết cấu: Bàn thờ có dạng khung kín như hình hộp, không có cánh cửa, không ngăn kéo. Kết cấu chủ yếu dùng kỹ thuật ghép mộng truyền thống.

• Chạm khắc: Họa tiết tinh xảo, cầu kỳ như tứ linh, hoa sen, long phụng, biểu tượng tâm linh...

• Vị trí đặt: Thường được đặt ở vị trí trung tâm, trang nghiêm nhất trong không gian thờ tự lớn.

• Ý nghĩa: Thể hiện sự trường tồn, chắc chắn và uy nghi trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, thần linh.

5. So sánh các loại bàn thờ phổ biến

Trong văn hóa thờ cúng của người Việt, mỗi loại bàn thờ mang phong cách thiết kế riêng biệt, phù hợp với từng không gian sống và mục đích sử dụng cụ thể. Dưới đây là so sánh chi tiết giữa các loại bàn thờ phổ biến:

• Án gian thờ là mẫu bàn thờ có thiết kế nhẹ nhàng, thanh thoát, mang vẻ đẹp truyền thống đơn giản. Loại bàn thờ này rất phù hợp với những gia đình sống tại chung cư, nhà phố có không gian thờ nhỏ đến vừa. Đây cũng là lựa chọn lý tưởng cho việc thờ cúng tổ tiên trong nhà ở hiện đại.

• Bàn thờ ô xa mang đậm phong cách cổ điển và độc đáo, với khung vách được chia thành các ô nhỏ. Sản phẩm này thường được sử dụng trong từ đường, nhà thờ họ cổ, nơi có không gian trung bình đến lớn và yêu cầu tính trang nghiêm, cổ kính.

• Sập thờ là dạng bàn thờ lớn, bề thế, thể hiện sự uy nghi, quyền quý trong không gian thờ cúng. Sập thờ thường thấy trong nhà trưởng họ, đền chùa hoặc biệt thự lớn với không gian rộng rãi và có tính trang nghiêm cao. Đây là loại bàn thờ được ưa chuộng trong các gia đình có truyền thống lâu đời.

• Bàn thờ chấp tải (tắc tải) là loại bàn thờ có kết cấu cổ kính và trang nghiêm bậc nhất, thường được dùng trong các đại từ đường, đình làng, hoặc nhà thờ tổ. Loại bàn thờ này phù hợp với những không gian rất lớn, đậm chất truyền thống và có giá trị tâm linh sâu sắc.

Mỗi loại bàn thờ trên đều mang những đặc điểm riêng biệt, và việc lựa chọn phù hợp sẽ giúp đảm bảo cả tính thẩm mỹ lẫn ý nghĩa phong thủy cho không gian thờ cúng của gia đình.

6. Cách chọn bàn thờ phù hợp phong thủy và công năng

Chọn bàn thờ không chỉ là lựa chọn theo sở thích hoặc kiểu dáng, mà còn cần cân nhắc kỹ đến yếu tố phong thủy, công năng sử dụng, cũng như đặc điểm không gian sống của từng gia đình. Dưới đây là những lưu ý quan trọng:

Hướng bàn thờ hợp mệnh

Theo phong thủy Bát trạch, hướng đặt bàn thờ nên hợp với mệnh của gia chủ để thu hút vượng khí, mang lại sức khỏe và tài lộc:

• Gia chủ mệnh Đông tứ trạch nên đặt bàn thờ quay về các hướng: Bắc, Đông, Đông Nam, Nam.

• Gia chủ mệnh Tây tứ trạch nên đặt bàn thờ quay về: Tây, Tây Nam, Tây Bắc, Đông Bắc.

Tránh các hướng xấu như Tuyệt Mệnh, Ngũ Quỷ, Họa Hại để không ảnh hưởng đến vận khí của gia đình.

Kích thước theo thước Lỗ Ban

Việc lựa chọn kích thước bàn thờ theo thước Lỗ Ban là điều rất quan trọng trong phong thủy. Gia chủ nên chọn kích thước rơi vào các cung tốt như Phúc Lộc, Tài Vượng, Tiến Bảo, tránh cung xấu như Tai Họa, Ly Tán… Điều này giúp thu hút cát khí, tránh điều xui rủi cho gia đình.

Chất liệu gỗ tự nhiên, bền đẹp

Để đảm bảo độ bền và yếu tố tâm linh, bàn thờ nên được làm từ các loại gỗ tự nhiên như gỗ mít, gỗ hương, gỗ gụ. Đây là những loại gỗ có tuổi thọ cao, ít cong vênh, mối mọt và mang mùi thơm dịu nhẹ – được xem là tốt cho không gian thờ cúng. Tránh sử dụng gỗ ép, gỗ công nghiệp kém chất lượng vì dễ hư hỏng và không đảm bảo yếu tố phong thủy.

Lựa chọn phù hợp với không gian sống

Tùy vào diện tích nhà ở và nhu cầu thờ cúng, gia chủ nên lựa chọn mẫu bàn thờ phù hợp:

• Nhà phố, chung cư nhỏ: Ưu tiên chọn án gian thờ hoặc bàn thờ treo tường, giúp tiết kiệm diện tích nhưng vẫn đảm bảo sự trang nghiêm.

• Nhà mặt đất, biệt thự lớn: Có thể sử dụng sập thờ, bàn thờ ô xa hoặc bàn thờ chấp tải, phù hợp với không gian rộng, giúp tôn lên vẻ bề thế và linh thiêng của không gian thờ.

7. Đồ Thờ Phú Cường - Địa chỉ uy tín cho bàn thờ chuẩn phong thủy

Nếu bạn đang tìm kiếm nơi mua bàn thờ chất lượng, đẹp và hợp phong thủy, Đồ Thờ Phú Cường là lựa chọn hàng đầu. Tại đây, khách hàng sẽ được tư vấn kỹ lưỡng để chọn đúng mẫu bàn thờ phù hợp với không gian, mệnh tuổi và mục đích thờ cúng. Mỗi sản phẩm đều được chế tác từ gỗ tự nhiên cao cấp như gỗ gụ, gỗ mít, gỗ hương với kỹ thuật chạm khắc tinh xảo, đảm bảo tính thẩm mỹ và độ bền vượt trội.

Mua bàn thờ tại Đồ Thờ Phú Cường – Cam kết chất lượng và giá tốt
Đồ Thờ Phú Cường không chỉ cung cấp đa dạng các loại bàn thờ như án gian, sập thờ, tắc tải, tủ thờ... mà còn cam kết giá cả hợp lý, bảo hành rõ ràng và giao hàng toàn quốc. Sản phẩm được thiết kế đúng chuẩn kích thước Lỗ Ban, đảm bảo yếu tố phong thủy, giúp mang lại tài lộc và bình an cho gia chủ. Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực đồ thờ, Phú Cường là địa chỉ đáng tin cậy được hàng ngàn khách hàng tin chọn.

Với mỗi loại bàn thờ, người Việt không chỉ thể hiện lòng thành kính mà còn giữ gìn giá trị văn hóa truyền thống lâu đời. Mỗi loại bàn thờ trong văn hóa Việt đều mang một hình thái thẩm mỹ riêng, cùng với ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Án gian thờ, bàn thờ ô xa, sập thờ, hay bàn thờ chấp tải không chỉ là vật dụng thờ cúng mà còn là một phần của bản sắc văn hóa dân tộc. Việc lựa chọn đúng kiểu bàn thờ phù hợp với không gian, mục đích thờ cúng và phong thủy sẽ góp phần mang lại sự bình an, tài lộc và thịnh vượng cho gia chủ.

Đặt Hàng Ngay - Tư Vấn Tận Tâm

Hotline: 0976 127 006
Website: dothosondong.com.vn
Cơ sở: Đồ Thờ Phú Cường – Sơn Đồng, Hoài Đức, Hà Nội

>> Tham khảo thêm các bài viết liên quan đến án gian thờ:

Địa chỉ đóng sập thờ gỗ mít theo yêu cầu uy tín, giá tận gốc

Bàn cơm sập thờ là gì? Ý nghĩa trong phong tục thờ cúng