Nội dung chính
Trong lĩnh vực hoàn thiện và bảo vệ đồ thờ cúng, sơn son thếp vàng và sơn PU là hai phương pháp được sử dụng phổ biến tại Việt Nam. Tuy có cùng mục đích là làm đẹp và bảo vệ bề mặt gỗ của án gian thờ, nhưng mỗi loại lại mang phong cách, đặc điểm và giá trị sử dụng khác nhau. Việc lựa chọn đúng loại sơn không chỉ giúp tăng tuổi thọ sản phẩm mà còn đảm bảo phù hợp với không gian thờ cúng và phong thủy.
1. Đặc điểm và quy trình thi công
Sơn son thếp vàng là một kỹ thuật hoàn thiện truyền thống lâu đời, thường được sử dụng trong các công trình thờ cúng như đình, chùa, đền miếu hay nhà thờ họ. Phương pháp này đòi hỏi sự tỉ mỉ và công phu, với nhiều công đoạn thực hiện hoàn toàn thủ công. Đầu tiên, bề mặt gỗ được xử lý kỹ lưỡng để đảm bảo độ mịn và độ bám cho các lớp sơn. Sau đó, nghệ nhân tiến hành sơn nhiều lớp màu đỏ đặc trưng từ nhựa cây tự nhiên (thường gọi là sơn ta).
Khi lớp sơn đã khô hoàn toàn, vàng lá hoặc vàng quỳ mỏng sẽ được dán lên những chi tiết cần làm nổi bật, tạo nên hiệu ứng ánh kim rực rỡ và cao cấp. Toàn bộ quy trình này yêu cầu thợ thủ công phải có tay nghề cao, kinh nghiệm lâu năm và mất nhiều thời gian - có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, tùy theo mức độ cầu kỳ của sản phẩm.
Sơn PU (Polyurethane) là loại sơn công nghiệp hiện đại, phổ biến trong ngành nội thất và sản xuất đồ gỗ. So với sơn truyền thống, sơn PU có ưu điểm là dễ thi công, thời gian thực hiện nhanh chóng và phù hợp với sản xuất hàng loạt. Sơn PU gồm ba lớp cơ bản: lớp sơn lót giúp bảo vệ gỗ và tạo độ bám tốt cho các lớp tiếp theo; lớp sơn màu có thể tùy chỉnh theo nhiều tông màu khác nhau, từ mô phỏng vân gỗ tự nhiên đến các màu sơn trơn; cuối cùng là lớp phủ bóng hoặc mờ giúp tăng độ bền, bảo vệ bề mặt và tạo hiệu ứng thẩm mỹ theo sở thích. Quy trình này đơn giản hơn nhiều so với sơn son thếp vàng và có thể hoàn thành chỉ trong vài ngày.
2. Tính thẩm mỹ
Sơn son thếp vàng mang lại vẻ đẹp đậm chất truyền thống, thể hiện sự trang nghiêm, cổ kính và sang trọng cho không gian thờ cúng. Lớp vàng lá sáng bóng kết hợp với nền sơn đỏ tạo chiều sâu và điểm nhấn nổi bật, khiến các chi tiết chạm trổ trở nên sinh động, có hồn. Mỗi sản phẩm sử dụng sơn son thếp vàng đều là một tác phẩm nghệ thuật thủ công, phản ánh giá trị văn hóa lâu đời và tính tâm linh sâu sắc của người Việt.
Sơn PU, ngược lại, mang phong cách hiện đại, thanh lịch và gọn gàng. Bề mặt được sơn PU có độ bóng hoặc mờ tùy chọn, mịn màng và đồng đều. Một ưu điểm lớn của sơn PU là khả năng phối màu đa dạng, có thể đáp ứng nhiều gu thẩm mỹ khác nhau, từ cổ điển đến hiện đại. Nhờ đó, sơn PU rất phù hợp với bàn thờ gia đình, đặc biệt là những không gian mang phong cách đơn giản, tiện nghi nhưng vẫn đảm bảo trang trọng.
3. Độ bền và khả năng bảo vệ
Sơn son thếp vàng có độ bền vượt trội theo thời gian. Nếu được bảo quản và sử dụng đúng cách, sản phẩm có thể giữ được vẻ đẹp nguyên vẹn hàng chục, thậm chí hàng trăm năm. Vàng lá được sử dụng trong kỹ thuật này không bị oxy hóa, vì vậy không phai màu hay xỉn theo thời gian. Bên cạnh đó, lớp sơn ta tự nhiên cũng giúp bảo vệ gỗ khỏi mối mọt, nấm mốc và tác động của môi trường ẩm ướt - tình trạng dễ gặp tại Việt Nam.
Sơn PU cũng có độ bền cao, với khả năng chống ẩm, chống trầy xước và chịu nhiệt tốt. Tuy nhiên, do là sơn công nghiệp, sau một thời gian dài (khoảng 10 đến 20 năm), lớp sơn có thể bị ngả màu, bong tróc hoặc mất độ bóng, đặc biệt nếu thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng trực tiếp hoặc độ ẩm cao. Dù vậy, một ưu điểm lớn của sơn PU là có thể dễ dàng sơn lại hoặc xử lý bề mặt khi cần thiết, giúp tiết kiệm chi phí bảo trì so với các phương pháp truyền thống.
4. Giá thành và yêu cầu kỹ thuật
Sơn son thếp vàng có chi phí khá cao do yêu cầu quy trình thực hiện phức tạp và hoàn toàn thủ công. Mỗi sản phẩm phải trải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ, từ xử lý gỗ, sơn nhiều lớp sơn ta cho đến việc dán vàng lá, tất cả đều cần thời gian và công sức lớn. Bên cạnh đó, để đảm bảo chất lượng, quá trình thi công đòi hỏi những người thợ có tay nghề cao, kinh nghiệm lâu năm và hiểu biết sâu sắc về kỹ thuật sơn truyền thống. Chính vì vậy, thời gian thi công thường kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, tùy vào độ lớn và độ chi tiết của sản phẩm.
Ngược lại, sơn PU có chi phí thấp hơn và quá trình thi công đơn giản hơn nhiều. Các công đoạn đều có thể thực hiện bằng máy móc hiện đại, giúp tiết kiệm thời gian và nhân công. Thời gian hoàn thiện thường chỉ mất vài ngày, rất phù hợp với các đơn hàng số lượng lớn hoặc những dự án cần tiến độ nhanh. Yêu cầu tay nghề đối với thợ sơn PU cũng không cao bằng sơn son thếp vàng, nên dễ triển khai hơn trong thực tế. Việc bảo trì hay làm mới sau này cũng thuận tiện và ít tốn kém hơn.
5. Ứng dụng thực tế
Sơn son thếp vàng thường được sử dụng cho những công trình thờ cúng mang tính truyền thống, trang nghiêm và có giá trị văn hóa - tâm linh cao như đình, chùa, miếu, nhà thờ họ. Những không gian này thường yêu cầu độ bền lâu dài và tính thẩm mỹ đặc trưng theo phong cách cổ truyền, do đó sơn son thếp vàng là lựa chọn lý tưởng. Ngoài ra, đây cũng là phương pháp thể hiện sự tôn kính với tổ tiên, thần linh, đồng thời góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc qua từng sản phẩm thủ công.
Trong khi đó, sơn PU lại phù hợp hơn với nhu cầu thờ cúng trong gia đình hoặc các không gian hiện đại. Những sản phẩm sử dụng sơn PU thường được sản xuất nhanh, đáp ứng tốt tiêu chí về thẩm mỹ, chi phí và thời gian. Với khả năng thi công linh hoạt, dễ dàng phối màu và bảo trì, sơn PU là giải pháp hợp lý cho các hộ gia đình, căn hộ chung cư hay những nơi ưu tiên sự tiện lợi và hiện đại nhưng vẫn muốn giữ nét trang nghiêm cho khu vực thờ cúng.
Tùy theo mục đích sử dụng, loại gỗ, vị trí đặt bàn thờ và ngân sách đầu tư, bạn có thể chọn giải pháp phù hợp nhất. Nếu hướng tới giá trị tâm linh lâu dài và thẩm mỹ thủ công cao cấp, sơn son thếp vàng là lựa chọn xứng đáng. Nếu muốn tiện lợi, linh hoạt và phù hợp xu hướng hiện đại, sơn PU sẽ là phương án tối ưu.
Đặt Hàng Ngay – Tư Vấn Tận Tâm
Hotline: 0976 127 006
Website: dothosondong.com.vn
Cơ sở: Đồ Thờ Phú Cường – Sơn Đồng, Hoài Đức, Hà Nội
>> Tham khảo thêm các bài viết liên quan đến án gian thờ:
