Nội dung chính
Từ ngàn đời nay, hình ảnh kiệu Bát Cống đã trở thành một phần không thể thiếu trong các lễ hội, đình đền, chùa miếu trên khắp Việt Nam. Mỗi chiếc kiệu không chỉ là phương tiện rước tượng thánh, thần vị mà còn là biểu tượng thiêng liêng của lòng tôn kính, niềm tự hào và tinh thần cộng đồng.
Với kiểu dáng uy nghi, chạm khắc tinh xảo, kiệu Bát Cống là kết tinh của nghệ thuật thủ công dân gian và tín ngưỡng truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa Việt. Cùng đồ thờ Phú Cường tìm hiểu chi tiết về Kiệu Bát Cống là gì? Nguồn gốc và ý nghĩa văn hóa.
Kiệu Bát Cống là gì?
Kiệu Bát Cống là loại kiệu rước truyền thống có 8 người khiêng (bát nghĩa là tám, cống nghĩa là người khiêng), thường dùng trong các lễ hội lớn, rước thần thánh hoặc nhân vật lịch sử. Kiệu được chế tác công phu từ gỗ quý như gỗ mít, gỗ dổi, gỗ gõ hay gỗ hương, sơn son thếp vàng lộng lẫy và chạm khắc tỉ mỉ các họa tiết rồng, phượng, hoa lá, tứ linh, tượng trưng cho quyền uy, may mắn và thịnh vượng.
Với kích thước lớn, cấu trúc chắc chắn và mái vòm phủ lụa điều hoặc lụa vàng, kiệu Bát Cống thể hiện sự trang nghiêm, tôn kính và là điểm nhấn trung tâm trong các nghi lễ rước truyền thống.
Nguồn gốc và lịch sử hình thành
Kiệu Bát Cống xuất hiện từ thời phong kiến Việt Nam, gắn liền với nghi lễ cung đình và dân gian.
Trong cung đình, kiệu là biểu tượng của quyền lực và địa vị, được dùng để rước vua, quan hoặc bậc thánh nhân.
Trong dân gian, kiệu trở thành vật phẩm linh thiêng dùng trong lễ hội rước thần, thể hiện lòng tôn kính đối với các bậc tiền nhân và thần linh cai quản vùng đất.
Theo ngữ nghĩa Hán - Việt, “Bát Cống” mang nghĩa “tám người khiêng”, phản ánh đúng cấu tạo của kiệu. Qua nhiều thế kỷ, loại kiệu này vẫn được lưu giữ và phát huy trong đời sống tín ngưỡng của người Việt, như một biểu trưng cho truyền thống “uống nước nhớ nguồn”.
Nghệ thuật chế tác Kiệu Bát Cống
Kiệu Bát Cống được xem là một tác phẩm nghệ thuật gỗ chạm cổ truyền, hội tụ tinh hoa tay nghề của các nghệ nhân làng nghề như Sơn Đồng (Hà Nội), Đồng Kỵ (Bắc Ninh), La Xuyên (Nam Định),...
Cấu tạo cơ bản của Kiệu Bát Cống gồm:
Thân kiệu: Là phần khung chính được làm từ gỗ quý, vững chãi, cân đối.
Mái vòm: Uốn cong mềm mại, thường sơn son thếp vàng, trang trí rồng chầu, phượng múa hoặc mây lửa.
Đòn khiêng: Bốn cặp đòn gỗ chắc khỏe, được mài nhẵn, giúp tám người khiêng di chuyển nhịp nhàng.
Trang trí: Họa tiết long, ly, quy, phượng biểu trưng cho quyền uy; hoa sen, hoa cúc tượng trưng cho thanh tịnh và trường thọ.
Mỗi đường nét chạm khắc đều được thực hiện tỉ mỉ, thể hiện tay nghề tinh xảo và tâm huyết của nghệ nhân, đồng thời gửi gắm niềm tôn kính với thần linh.
Ý nghĩa văn hóa và tâm linh của Kiệu Bát Cống
Biểu tượng linh thiêng
Kiệu Bát Cống là vật phẩm thiêng, được sử dụng để rước thần, thánh, tổ tiên, tượng trưng cho sự kết nối giữa con người và thế giới tâm linh.
Thể hiện lòng thành kính
Vẻ đẹp tráng lệ, màu sơn son thếp vàng rực rỡ thể hiện sự tôn nghiêm, kính trọng và lòng thành tâm của người dân trong các lễ hội truyền thống.
Kết nối cộng đồng
Trong mỗi dịp rước kiệu, người dân cùng nhau chuẩn bị, trang trí và tham gia lễ hội, tạo nên tinh thần đoàn kết, gắn bó làng xã - giá trị văn hóa đặc trưng của người Việt.
Bảo tồn nghệ thuật dân gian
Kiệu Bát Cống không chỉ có giá trị tâm linh mà còn là tác phẩm mỹ thuật cổ truyền, lưu giữ tinh hoa chạm khắc gỗ và nghệ thuật sơn thếp - những kỹ thuật đã tồn tại hàng trăm năm.
Quy trình rước Kiệu Bát Cống trong lễ hội truyền thống
Nghi lễ rước kiệu diễn ra trang trọng, thể hiện sự tôn nghiêm và lòng thành:
Chuẩn bị: Kiệu được lau dọn, trang trí cờ hoa, lụa điều; người khiêng kiệu được chọn lựa kỹ càng.
Lễ rước: Tám người khiêng kiệu mặc lễ phục truyền thống, đi theo nhịp trống và chiêng.
Lễ nghi: Kiệu được rước quanh đình, đền, hoặc theo lộ trình lễ hội, kèm theo đoàn người hành lễ, dâng hương, tấu nhạc.
Kết thúc: Kiệu được an vị tại nơi linh thiêng, kết thúc nghi thức rước trong không khí trang trọng, thiêng liêng.
Một số lễ hội tiêu biểu có rước Kiệu Bát Cống
Lễ hội Đền Hùng (Phú Thọ): Rước kiệu tôn vinh các vua Hùng - tổ tiên dân tộc Việt Nam.
Lễ hội Chùa Thầy (Hà Nội): Rước tượng thiền sư Từ Đạo Hạnh - người khai sáng nghệ thuật múa rối nước.
Lễ hội Đền Đô (Bắc Ninh): Rước kiệu tưởng nhớ các vua nhà Lý, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc.
Những lễ hội này không chỉ tôn vinh các bậc thánh nhân mà còn gìn giữ, lan tỏa nét đẹp văn hóa rước kiệu cổ truyền.
Kiệu Bát Cống không chỉ là một đồ vật nghi lễ, mà còn là biểu tượng văn hóa, tâm linh và nghệ thuật đặc sắc trong đời sống người Việt. Mỗi chiếc kiệu là kết tinh của tín ngưỡng dân gian, tài hoa nghệ nhân và tinh thần đoàn kết cộng đồng, góp phần làm rạng rỡ thêm bản sắc văn hóa truyền thống.
Ngày nay, việc bảo tồn và phục dựng những chiếc kiệu Bát Cống cổ chính là cách để giữ gìn linh hồn văn hóa Việt, giúp thế hệ sau hiểu hơn về giá trị tâm linh và lịch sử dân tộc.
Đặt Mua Kiệu Bát Cống Chạm Khắc Tinh Xảo Tại Đồ Thờ Phú Cường
Đồ Thờ Phú Cường là đơn vị uy tín hàng đầu trong chế tác và cung cấp Kiệu Bát Cống truyền thống, được làm thủ công từ gỗ quý, sơn son thếp vàng và chạm khắc tinh xảo bởi nghệ nhân làng nghề Sơn Đồng. Liên hệ ngay Đồ Thờ Phú Cường để đặt làm Kiệu Bát Cống theo yêu cầu - đảm bảo chuẩn kích thước, chuẩn phong thủy và mang giá trị tâm linh sâu sắc cho mọi không gian thờ tự.
Hình ảnh khách hàng tới thăm mộc Kiệu Bát Cống tại Đồ Thờ Phú Cường!
Công trình Đồ Thờ Phú Cường đã bàn giao cho khách hàng
Lễ bàn giao bộ kiệu Bát Cống và Long Đình cho Đình làng Xuân Quan tại huyện Văn Giang - Hưng Yên
Đặt Hàng Ngay - Tư Vấn Tận Tâm
Hotline: 0976 127 006
Website: dothosondong.com.vn
Cơ sở: Đồ Thờ Phú Cường – Sơn Đồng, Hoài Đức, Hà Nội
