Ngày lễ Vua Cha Ngọc Hoàng (hay ngày vía Ngọc Hoàng Thượng Đế) là một trong những nghi lễ quan trọng trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Đây là dịp người dân bày tỏ lòng thành kính với vị thần tối cao của thiên đình, cầu mong một năm mới thuận lợi, bình an và nhiều tài lộc. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ lịch cúng, lễ vật, ý nghĩa và nghi thức cúng Vua Cha Ngọc Hoàng chuẩn nhất.
Ngày lễ Vua Cha Ngọc Hoàng là gì? Ý nghĩa trong tín ngưỡng dân gian
Vua Cha Ngọc Hoàng Thượng Đế được xem là đấng tối cao trong tam giới, nắm quyền quản trị thiên đình, nhân gian và địa phủ. Trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, Ngài là vị thần có quyền định đoạt công tội, phước họa, đồng thời là biểu tượng của sự công bằng và che chở cho muôn loài. Hằng năm, ngày vía Vua Cha Ngọc Hoàng được tổ chức vào mùng 9 tháng Giêng âm lịch. Riêng năm 2025, ngày này rơi vào 06/02/2025 dương lịch.
Ý nghĩa của ngày lễ này vô cùng sâu sắc. Đây là thời điểm Ngọc Hoàng giáng trần để xem xét thiện ác, ban phước lành cho người sống lương thiện và cảnh tỉnh những người làm điều sai trái. Người dân cúng Ngọc Hoàng vào dịp này với mong muốn cầu cho một năm mới bình an, may mắn, tài lộc dồi dào.
Đồng thời, đây cũng là dịp thể hiện lòng tri ân đối với trời đất và các đấng thiêng liêng. Ở nhiều địa phương, lễ vía còn được tổ chức cùng các hoạt động như dâng hương, múa lân, hát chầu văn… tạo nên không khí lễ hội đậm nét văn hóa truyền thống đầu xuân.
Truyền thuyết ngày Vua Cha Ngọc Hoàng và Thần Tài
Theo truyền thuyết lưu truyền trong dân gian, vào mùng 9 tháng Giêng, Ngọc Hoàng thường xuống hạ giới thăm dân và có dẫn theo Thần Tài. Trong chuyến vi hành ấy, Thần Tài vì quá vui mà say rượu, bỏ cả quần áo rồi ngồi trước cửa một cửa hàng ăn. Điều kỳ lạ là hễ nơi nào Ngài xuất hiện, nơi đó buôn bán cực kỳ tấp nập, khách ra vào nườm nượp. Thấy vậy, người dân tin rằng Thần Tài mang theo may mắn và tài lộc, nên đã rước Ngài về nhà thờ phụng.
Đến đúng mùng 9 tháng Giêng năm sau, khi Ngọc Hoàng trở lại hạ giới, Thần Tài nhớ nhiệm vụ và bay về trời. Vì vậy dân gian ghi nhớ:
Mùng 9 tháng Giêng: Ngày lễ Vua Cha Ngọc Hoàng Thượng Đế
Mùng 10 tháng Giêng: Ngày vía Thần Tài
Ngày nay, nhiều gia đình thường cúng cả hai ngày hoặc gộp chung lễ cúng để cầu may, cầu tài lộc sung túc cho năm mới.
Lịch cúng Vua Cha Ngọc Hoàng
Lễ cúng diễn ra vào mùng 9 tháng Giêng âm lịch. Trong ngày này, gia chủ có thể chọn các khung giờ đẹp để dâng lễ, gồm:
Giờ Tý: 23h - 1h
Giờ Thìn: 7h - 9h
Giờ Thân: 15h - 17h
Trường hợp bận rộn, gia chủ vẫn có thể cúng trước từ 1 đến 3 ngày mà không ảnh hưởng đến ý nghĩa, chỉ cần giữ trọn lòng thành.
Lễ vật cúng Vua Cha Ngọc Hoàng chuẩn đầy đủ
Lễ vật tùy phong tục từng vùng nhưng thường gồm ba nhóm chính. Lễ vật cơ bản gồm nhang, đèn hoặc nến, một bình hoa tươi (ưu tiên hoa cúc vàng), 9 chén nước hoặc trà, mâm ngũ quả, trầu cau, bánh kẹo, xôi và chè. Đây là những lễ phẩm phổ biến tượng trưng cho sự thanh khiết và lòng thành của gia chủ.
Lễ vật đặc trưng ngày mùng 9 thường có cặp mía - biểu tượng chiếc thang giúp Ngọc Hoàng hạ phàm; tháp đường thể hiện sự ngọt lành, trong sạch; đường đổ khuôn hình tháp lục giác, thỏi vàng, kỳ lân, lý ngư và vàng mã các loại để kính dâng thần linh.
Ngoài ra, tùy từng gia đình có thể chuẩn bị lễ mặn hoặc chay, như xôi gấc, chè trôi nước, mâm cỗ gà – thịt – rượu, hoặc các món đồ khô chay như nấm, táo tàu, phổ tai…
Nghi thức cúng Vua Cha Ngọc Hoàng
Bước đầu tiên là chuẩn bị không gian thờ cúng. Gia chủ cần lau dọn bàn thờ sạch sẽ, bày lễ vật gọn gàng và ăn mặc chỉnh tề. Sau đó, thắp hương đèn rồi chắp tay khấn xin Ngọc Hoàng chứng giám. Nội dung khấn thường gồm lời cảm tạ trời đất, cầu sức khỏe, bình an, tài lộc và mong công việc trong năm mới được thuận lợi.
Khi hương tàn khoảng 2/3, gia chủ tiến hành hóa vàng và thu lộc để dùng trong các ngày rằm - mùng 1 hoặc cất làm lộc đầu năm.
Lễ hội Vua Cha Ngọc Hoàng tại các đền phủ
Ngoài việc cúng tại gia, nhiều đền thờ Vua Cha tổ chức lễ hội lớn vào dịp này. Các hoạt động thường gồm lễ dâng hương, múa lân, rước kiệu, hát chầu văn và những nghi thức cầu quốc thái dân an. Đây là nét văn hóa đặc sắc, thu hút đông đảo tín đồ và du khách hành hương trong những ngày đầu xuân.
Một số lưu ý khi cúng Ngọc Hoàng ngày lễ chính
Gia chủ không cần bày biện mâm cao cỗ đầy, chỉ cần thành tâm là được. Nếu cúng chay, nên tránh sát sinh trước lễ. Trong quá trình cúng lễ, tránh để trẻ nhỏ nghịch lễ vật, đồng thời hạn chế cãi vã, gây ồn ào để giữ sự thanh tịnh. Nhiều người quan niệm mua vàng ngày mùng 9 và mùng 10 mang lại may mắn, tuy nhiên theo tín niệm dân gian, tài lộc thực sự đến từ lòng thành và hành thiện, không phụ thuộc vào việc mua vàng.
Ngày lễ Vua Cha Ngọc Hoàng mùng 9 tháng Giêng là dịp quan trọng để mỗi gia đình hướng về cội nguồn tâm linh, bày tỏ lòng thành với trời đất và cầu mong một năm mới bình an, tài lộc, thịnh vượng. Chỉ cần chuẩn bị lễ vật đầy đủ, cúng đúng giờ đẹp và giữ trọn tâm thành, gia chủ sẽ cảm nhận nguồn năng lượng tốt lành lan tỏa trong suốt năm.
Những thông tin mà Đồ Thờ Phú Cường chia sẻ chỉ mang tính chất tham khảo, giúp quý khách hiểu thêm về phong tục, nghi lễ truyền thống. Chúng tôi không bán sách văn khấn, không cung cấp lễ vật hay dịch vụ đi lễ. Phú Cường chỉ chuyên sản xuất và cung cấp đồ thờ, tượng Phật sơn son thếp vàng chất lượng cao - đúng chuẩn truyền thống của làng nghề Sơn Đồng.
Đặt Hàng Ngay - Tư Vấn Tận Tâm
Hotline: 0976 127 006
Website: dothosondong.com.vn
Cơ sở: Đồ Thờ Phú Cường – Sơn Đồng, Hoài Đức, Hà Nội
>>> Tham khảo thêm các bài viết liên quan:
