Quan Lớn Đệ Nhị Thượng Ngàn là một trong những vị Thánh quyền uy trong hệ thống Tứ Phủ của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Ngài cai quản vùng rừng núi, cây cỏ, thảo mộc và muông thú, thể hiện qua nghi lễ hầu đồng đặc sắc với trang phục màu xanh, bài chầu văn uy nghiêm và các nghi thức tâm linh phong phú. Bài viết này sẽ giải mã giá hầu Quan Lớn Đệ Nhị, từ trang phục, chầu văn cho đến ý nghĩa sâu xa của nghi lễ hầu Thánh.
Trang phục trong giá hầu Quan Lớn Đệ Nhị Thượng Ngàn
Trang phục của Quan Lớn Đệ Nhị không chỉ thể hiện quyền uy mà còn phản ánh mối liên hệ mật thiết giữa Thánh và thiên nhiên. Khi hầu giá, Thanh đồng thường mặc áo màu xanh thêu họa tiết rồng, hổ, tượng trưng cho sức mạnh và quyền lực của Thượng Ngàn.
Khăn vấn cũng màu xanh, biểu trưng cho núi rừng và sinh khí đại ngàn. Trâm cài đầu hoặc mấn được chọn theo đúng nghi thức truyền thống, thể hiện sự trang nghiêm. Ngoài ra, Thanh đồng còn cầm các vật phẩm tượng trưng như bó đuốc, quạt lông hoặc cành hoa rừng, vừa thể hiện ban phúc, vừa dẫn lối cho con dân. Sắc xanh trong trang phục phân biệt rõ Quan Lớn Đệ Nhị với các giá hầu khác, đồng thời nhấn mạnh mối liên hệ đặc biệt với rừng núi nguyên sơ.
Chầu văn trong giá hầu
Chầu văn là linh hồn của nghi lễ hầu đồng, giúp mời Quan Lớn Đệ Nhị giáng đồng. Bài chầu văn thường thể hiện quyền uy, sự công minh và năng lực cai quản miền rừng núi. Khi hầu, Thanh đồng sẽ hòa nhịp cùng nhịp múa kiếm, múa cờ hoặc múa đôi kiếm, tạo nên một không gian tâm linh đặc biệt. Âm điệu và lời ca của từng giá hầu riêng biệt, mang hơi thở núi rừng và giúp người dự lễ cảm nhận luồng khí mát lành từ phủ Thượng Ngàn, như thể Thánh đang dạo bước giữa rừng xanh để ban phúc và tiếp lộc cho trần thế.
Ý nghĩa trong nghi lễ hầu Thánh
Bảo hộ và ban phúc: Quan Lớn Đệ Nhị Thượng Ngàn được tín đồ cầu xin mang đến mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, đồng thời phù hộ những người làm nghề quản lý, thanh tra, luật pháp hay các công việc liên quan đến rừng núi.
Giám sát và công minh: Ngài là vị Thánh giám sát đàn mã, khai quang chứng sớ và múa kiếm, biểu trưng cho sự sắc bén, chính trực và nhắc nhở con dân giữ công bằng, đạo đức trong mọi việc.
Thể hiện quyền năng: Trong nghi lễ, Thanh đồng mô phỏng các động tác đặc trưng của Quan Lớn, như múa kiếm hay múa cờ, qua đó truyền tải quyền năng và thông điệp bảo hộ đến con dân.
Nghi thức Trình Trầu: Trong các lễ hội như Thượng Nguyên, nghi thức Trình Trầu dâng lên Quan Lớn Đệ Nhị thể hiện lòng thành kính, cầu mong được chứng giám và phù hộ.
Ngày khánh tiệc và hầu giá
Ngày khánh tiệc chính của Quan Lớn Đệ Nhị Thượng Ngàn là ngày 10 tháng 11 âm lịch - ngày hạ phàm của Ngài. Trong lễ hội, Ngài thường được thỉnh về chứng đàn, khai quang, làm lễ tấu hương và múa kiếm. Vị trí hầu giá thường thứ hai hoặc thứ ba, tùy hệ thống đền phủ, nhưng luôn là một vị quan trọng trong hệ thống Tứ Phủ Thánh Chầu. Những người có căn Quan Đệ Nhị thường chính trực, khẳng khái, giỏi giang và được mọi người quý mến.
Vai trò trong tín ngưỡng Tứ Phủ
Quan Lớn Đệ Nhị còn gọi là Chầu Đệ Nhị Thượng Ngàn hoặc Đông Quang Công Chúa, là vị Thánh nữ quyền uy, cai quản rừng xanh, thảo mộc, cây cối và muông thú. Ngài hiện thân cho sự hiền từ, nhân hậu và bao dung, nối kết con người với thiên nhiên, bảo hộ sinh linh, mùa màng và sức khỏe con dân. Tên gọi Đông Quang Công Chúa tượng trưng cho ánh sáng hy vọng và phúc lành từ phương Đông, dẫn đường cho muôn dân trong cõi u minh.
Các đền thờ linh thiêng của Quan Lớn Đệ Nhị
Một số đền thờ Quan Lớn Đệ Nhị nổi bật gồm:
Đền Đông Cuông (Yên Bái): Cội nguồn giáng sinh của Chầu, nơi linh khí hội tụ.
Đền Bắc Lệ (Lạng Sơn): Không gian thờ Mẫu và các Chầu, với nghi thức giá hầu uy nghiêm và âm văn dặt dìu.
Các đền khác: Suối Mỡ (Bắc Giang), Mẫu Đồng Đăng (Lạng Sơn), Đền Cấm (Hải Dương), cùng các bàn thờ gia đình tại miền xuôi.
Hầu đồng Quan Lớn Đệ Nhị
Hầu đồng là hình thức giao tiếp giữa hai thế giới âm dương, giúp Thánh nhập vào Thanh đồng để truyền sức mạnh, phúc lành và ban lộc. Thanh đồng mặc trang phục xanh lá, đội mũ, tay cầm quạt lông, cưỡi hổ trắng. Âm văn mô tả cảnh sắc phủ Thượng Ngàn, lòng thương dân và sự linh hiển của Thánh. Lễ vật gồm hoa rừng, ngũ quả, trầu cau, rượu nếp, nước suối và các vật phẩm tượng trưng cho quyền năng và bảo hộ. Hầu đồng không chỉ là nghi lễ mà còn là nghệ thuật dân gian, hòa nhịp âm nhạc, múa và phục trang trong không gian tâm linh.
Giá hầu Quan Lớn Đệ Nhị Thượng Ngàn không chỉ là một nghi lễ tôn giáo mà còn là biểu hiện của văn hóa tâm linh và nghệ thuật dân gian Việt Nam. Trang phục xanh, chầu văn uy nghiêm, nghi thức Trình Trầu và múa kiếm đều nhấn mạnh quyền uy, sự công minh và bảo hộ của Quan Lớn. Việc thờ Chầu Đệ Nhị giúp con dân gắn kết với thiên nhiên, sống thuận theo đạo lý truyền thống và nhận được phúc lành từ rừng núi Thượng Ngàn - nơi linh khí tụ hội, tạo nên sự thanh thản và an yên trong tâm hồn.
Nếu quý khách đang muốn lập điện thờ tứ phủ và tìm một đơn vị thiết kế thi công điện thờ Tứ Phủ uy tín, chuẩn phong thủy, đậm chất tâm linh Việt, hãy đến với Đồ Thờ Phú Cường. Chúng tôi chuyên cung cấp trọn gói nội thất điện thờ, từ tượng thờ, bàn thờ, hoành phi câu đối, long ngai, khám thờ... sơn son thếp vàng cao cấp, đảm bảo đồng bộ trang nghiêm chuẩn phong thủy.
Những thông tin mà Đồ Thờ Phú Cường chia sẻ chỉ mang tính chất tham khảo, giúp quý khách hiểu thêm về phong tục, nghi lễ truyền thống. Chúng tôi không bán sách văn khấn, không cung cấp lễ vật hay dịch vụ đi lễ. Phú Cường chỉ chuyên sản xuất và cung cấp đồ thờ, tượng Phật sơn son thếp vàng chất lượng cao - đúng chuẩn truyền thống của làng nghề Sơn Đồng.
Đặt Hàng Ngay - Tư Vấn Tận Tâm
Hotline: 0976 127 006
Website: dothosondong.com.vn
Cơ sở: Đồ Thờ Phú Cường – Sơn Đồng, Hoài Đức, Hà Nội
>>> Tham khảo thêm các bài viết liên quan:
Cô cả thượng thiên là ai? Giải mã thân thế và vai trò trong tín ngưỡng Tứ Phủ
Ngũ Vị Tôn Quan là ai? Ý nghĩa và vai trò trong tín ngưỡng Tứ Phủ Việt Nam
