Ngày lễ Cô Bơ Thoải là dịp linh thiêng quan trọng trong tín ngưỡng Đạo Mẫu Việt Nam, thu hút đông đảo người dân và du khách hành hương về dâng lễ, cầu tài lộc, duyên phận và bình an. Bài viết này hướng dẫn chi tiết nhất về ngày lễ Cô Bơ Thoải, từ nghi thức dâng lễ, chuẩn bị lễ vật đến cách khấn và sắp đặt mâm cúng, giúp mọi người thực hiện lễ cúng trang nghiêm, đúng phong tục, đồng thời trải nghiệm trọn vẹn giá trị văn hóa - tâm linh đặc sắc của Tứ Phủ. Tìm hiểu ngay để biết cách dâng lễ Cô Bơ Thoải đúng nhất, mang lại may mắn, sức khỏe và bình an cho gia đình.
Ai là Cô Bơ Thoải?
Cô Bơ Thoải hay còn gọi là Cô Bơ Bông, Cô Bơ Thác Hàn, là một trong Thập Nhị Tiên Cô thuộc hệ thống Tứ Phủ Công Đồng trong tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt. Theo truyền thuyết dân gian, Cô là con gái vua Thủy Tề, được cha sai giáng trần để giúp dân, cứu nước vào thời Lê Trung Hưng. Trong một lần giúp vua Lê Lợi thoát khỏi vòng vây giặc Minh tại ngã ba sông Thác Hàn (Hà Trung, Thanh Hóa), Cô đã thể hiện lòng trung nghĩa và tấm lòng từ bi.
Sau khi hoàn thành sứ mệnh, Cô quy tiên về Thoải Cung và được phong là Thượng Đẳng Thần, trở thành một trong những vị Thánh Cô linh ứng nhất trong hàng Thoải Phủ, luôn hiển linh cứu giúp người dân vượt qua hoạn nạn, cầu gì được đó.
Vai trò và vị trí trong hệ thống Tứ Phủ
Trong hệ thống Tứ Phủ gồm Thiên Phủ, Địa Phủ, Thoải Phủ và Nhạc Phủ thì Cô Bơ giữ vị trí quan trọng trong hàng Thánh Cô thuộc Thoải Phủ (miền nước). Cô là biểu tượng của sự dịu hiền, nhân hậu, cứu khổ độ sinh và là người ban lộc, ban tài, độ duyên cho nhân gian. Dân gian tin rằng, những ai đi sông nước, làm nghề buôn bán, hay gặp trắc trở trong công danh, tình duyên… nếu thành tâm cầu khấn Cô Bơ thì sẽ được Cô phù trợ, giúp cho cuộc sống thuận lợi, bình an và “thuận buồm xuôi gió”.
Các đền thờ tiêu biểu của Cô Bơ Thoải
Đền Cô Bơ Thoải chính và linh thiêng nhất thờ Cô là Đền Cô Bơ Ba Bông (xã Hàn Sơn, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa) nơi được coi là bản đền gốc của Cô. Ngoài ra, còn có nhiều đền thờ Cô Bơ khác ở khắp miền Bắc và miền Trung như Đền Cô Bơ Hà Nam, Đền Cô Bơ Tuyên Quang, Đền Cô Bơ Bến Bạc (Hà Nội)… Mỗi ngôi đền đều mang trong mình nét văn hóa riêng, song đều hướng về cùng một biểu tượng linh thiêng thì Cô Bơ Thoải, người độ trì cho dân lành, ban lộc phúc và tình duyên viên mãn.
Ngày lễ chính và ý nghĩa tâm linh
Ngày lễ chính của Cô Bơ diễn ra vào ngày 12 tháng 6 âm lịch hằng năm, còn gọi là ngày rước Cô từ Đền Ba Bông lên Đền Mẫu Thoải, sau đó rước Cô hồi cung. Ngoài ra, dân gian còn tổ chức lễ nhỏ vào ngày 8 tháng 2 âm lịch, được xem là ngày hóa của Cô. Trong những ngày này, hàng ngàn tín đồ, du khách hành hương từ khắp nơi nô nức trở về xứ Thanh để dâng hương, cầu lộc, cầu duyên và bày tỏ lòng biết ơn trước công đức hiển linh của Thánh Cô.
Ngày lễ Cô Bơ không chỉ mang giá trị tâm linh mà còn là một lễ hội văn hóa đặc sắc, thể hiện tinh thần “uống nước nhớ nguồn” và lòng biết ơn với các bậc thần linh. Đây cũng là dịp để người dân xích lại gần nhau hơn, cùng gìn giữ và tôn vinh tín ngưỡng thờ Mẫu - di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại được UNESCO công nhận.
Vì sao người dân đến lễ Cô Bơ Thoải?
Người dân tìm đến đền Cô Bơ không chỉ để chiêm bái mà còn để gửi gắm ước nguyện chân thành. Mỗi người đến đền đều có điều mong cầu riêng:
Cầu tài, cầu lộc để công việc hanh thông, buôn may bán đắt.
Cầu duyên, cầu con cho tình duyên trọn vẹn, gia đạo hòa thuận.
Cầu bình an, giải hạn để tránh rủi ro, giữ sức khỏe và tinh tâm an lạc.
Dân gian có câu: “Ai đi đường thủy, ai buôn đường đời, nhớ về Cô Bơ Thoải để được bình an và thuận lợi.” Chính niềm tin linh ứng ấy đã khiến đền Cô Bơ trở thành điểm đến tâm linh quan trọng của người Việt suốt bao đời nay.
Chuẩn bị lễ vật - Danh sách chi tiết
Khi đi lễ Cô Bơ Thoải, việc chuẩn bị lễ vật đầy đủ và đúng phong tục là bước quan trọng giúp thể hiện lòng thành kính. Lễ vật cơ bản thường bao gồm hương thơm, nến đỏ, hoa tươi như sen, hồng, cúc, huệ, trầu cau têm cánh phượng, ngũ quả tươi (chuối, bưởi, cam, táo, thanh long), xôi gấc, chè đậu xanh, bánh chưng, bánh dày, nước suối, trà sen, rượu nếp, oản, bánh kẹo và tiền vàng tùy tâm.
Với Cô Bơ Thoải, lễ vật đặc trưng mang sắc trắng hoặc xanh nước, thể hiện bản chất Thoải Phủ. Những món lễ vật đặc sắc gồm bộ quần áo trắng, nón quai thao, đôi hài trắng, thuyền rồng hoặc ngựa giấy, xiêm y, trang sức mã, sớ lễ ghi rõ họ tên, địa chỉ và lời nguyện cầu, bao lì xì đỏ, tiền vàng hay bộ vàng trắng. Chuẩn bị đầy đủ những vật phẩm này giúp lễ dâng trở nên trang nghiêm và linh thiêng hơn.
Quy cách sắp đặt mâm lễ
Mâm lễ khi dâng Cô Bơ cần được sắp xếp theo tầng: tầng trên cùng là hoa và hương, tầng giữa là xôi, chè, trầu cau, tầng dưới là oản, bánh kẹo và nước. Hướng đặt lễ cũng rất quan trọng: lễ chính hướng ra ban thờ Cô, lễ phụ đặt hai bên. Số lượng lễ vật luôn theo số lẻ (3, 5, 7, 9) để mang ý nghĩa tâm linh tốt lành. Đồng thời, lễ vật phải được tươi mới, gọn gàng, sạch sẽ, tránh sử dụng đồ ôi hỏng hay thiếu trang nghiêm.
Nghi thức dâng lễ và cách thực hiện
Trước khi vào đền, người hành lễ cần xin phép Ban Công Đồng bằng cách vái ba vái. Khi dâng lễ, trình tự thường là: dâng lễ lên ban Công Đồng, tiếp theo là ban Mẫu Thoải, cuối cùng là ban Cô Bơ. Thắp 3 hoặc 5 nén hương, vái 3 vái, và đọc văn khấn hoặc tự cầu nguyện theo tâm.
Văn khấn khi đi lễ Cô Bơ
"Con Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương trời, con lạy mười phương chư Phật, chư Phật mười phương…
Con lạy toàn thể chư Phật, chư Tiên, chư Thánh.
A Di Đà Phật - Con lạy cô Bé bản đền cô Bơ linh từ.
Ngày hôm nay, hương tử con… (tên) ngụ tại… (địa chỉ) nhất tâm hưởng, vạn tâm thành về bản cảnh đây, tờ tiền giọt dầu nén nhang dâng lên cửa Phật, cửa Thánh, cửa Cô. Con xin Thánh cô Bơ anh linh hiển hiện ngự về bản cảnh đây chấp lễ, chấp bái, chấp kêu, chấp cầu cho hương tử con nơi cõi thế được thỏa lòng ước mong.
Là để xin thánh Cô… (xin việc gì thì khấn)
A Di Đà Phật - Con lạy Tứ phủ đức Thánh Cậu.
Con lạy năm dinh quan lớn, mười dinh các quan.
Con lạy Thanh Xà Đại tướng- Bạch Xà Đại quan.
Con lạy Chư vị Chúa cai bản đền, Quan cai bản điện.
Con lạy Chư vị Thành Hoàng Bản Thổ, Chư vị Thần thổ ngự tại dải đất này.
Hương tử con nhất tâm một lòng, tòng một đạo, nhất tâm trí thiết, nhất dạ chí thành, đêm tưởng ngày mong, tu thiết hương, hoa, đăng, trà, quả, thực cung thỉnh kính mời chư vị tiên thánh giáng lâm trước án chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật. Đệ tử con mang miệng về tâu, mang đầu về bái, để cúi xin…
Tâm con các Ngài hay, lòng con các Ngài thấy. Kính xin Chư Phật, Chư Tiên, Chư Thánh anh linh chứng giám.
Dạ con Nam Mô A Di Đà Phật!..."
Lưu ý khi hành lễ
Khi dâng lễ, trang phục và hành vi cần lịch sự: phụ nữ mặc áo dài hoặc áo kín vai, quần dài, giày bệt; nam giới mặc áo sơ mi, quần tối màu, không đội mũ, không hút thuốc. Giữ im lặng, không chen lấn hay xô đẩy, không dâng đồ lễ ô uế, tránh phô trương, khoe khoang và không tự ý hầu đồng khi chưa có căn quả.
Thời điểm tốt nhất để đi lễ là sáng sớm từ 7h - 9h hoặc chiều muộn sau 16h, đồng thời chuẩn bị trước cơ thể sạch sẽ, trang phục lịch sự và các lễ vật, sớ đã ghi sẵn để buổi lễ diễn ra trọn vẹn, trang nghiêm và linh thiêng.
Ngày lễ Cô Bơ Thoải là một nghi lễ tâm linh quan trọng trong Đạo Mẫu Việt Nam, mang ý nghĩa tri ân, cầu phúc, cầu an. Việc dâng lễ đúng cách, đúng nghi thức và với tấm lòng thành tâm sẽ giúp người hành hương cảm nhận được sự linh ứng của Thánh Cô. Theo dõi Đồ Thờ Phú Cường để xem thêm các bài viết chuyên sâu về tín ngưỡng thờ Mẫu và cách sắm lễ chuẩn phong tục!
>>> Một số tượng mẫu cô Bơ tại Đồ Thờ Phú Cường:
Nếu quý khách đang muốn lập điện thờ tứ phủ và tìm một đơn vị thiết kế thi công điện thờ Tứ Phủ uy tín, chuẩn phong thủy, đậm chất tâm linh Việt, hãy đến với Đồ Thờ Phú Cường. Chúng tôi chuyên cung cấp trọn gói nội thất điện thờ, từ tượng thờ, bàn thờ, hoành phi câu đối, long ngai, khám thờ... sơn son thếp vàng cao cấp, đảm bảo đồng bộ trang nghiêm chuẩn phong thủy.
Những thông tin mà Đồ Thờ Phú Cường chia sẻ chỉ mang tính chất tham khảo, giúp quý khách hiểu thêm về phong tục, nghi lễ truyền thống. Chúng tôi không bán sách văn khấn, không cung cấp lễ vật hay dịch vụ đi lễ. Phú Cường chỉ chuyên sản xuất và cung cấp đồ thờ, tượng Phật sơn son thếp vàng chất lượng cao - đúng chuẩn truyền thống của làng nghề Sơn Đồng.
Đặt Hàng Ngay - Tư Vấn Tận Tâm
Hotline: 0976 127 006
Website: dothosondong.com.vn
Cơ sở: Đồ Thờ Phú Cường – Sơn Đồng, Hoài Đức, Hà Nội
>>> Tham khảo thêm các bài viết liên quan đến thờ đạo mẫu:
