Quan Lớn Đệ Ngũ Tuần Tranh là một trong Ngũ Vị Tôn Quan được nhân dân đặc biệt tôn kính trong tín ngưỡng Tứ Phủ. Ngài nổi tiếng với uy quyền mạnh mẽ, trừ tà sát quỷ, cứu độ trăm họ, chứng đàn giải hạn và ban tài lộc rất linh ứng. Trong nghi lễ tâm linh, việc khấn Quan Lớn Đệ Ngũ đúng cách, đúng lễ và đúng ngày sẽ giúp gia chủ thành tâm, dễ sở cầu như ý.
Ngày khánh tiệc Quan Lớn Đệ Ngũ Tuần Tranh
Trong tín ngưỡng Tứ Phủ, Quan Lớn Đệ Ngũ Tuần Tranh có hai kỳ lễ trọng đại nhất trong năm. Ngày 14/2 âm lịch là Tiệc Đản Nhật, kỷ niệm ngày Ngài giáng sinh. Đây được xem là thời điểm linh khí mạnh, nhiều gia đình chọn đến lễ để cầu bình an đầu năm, xin lộc làm ăn. Ngày 25/5 âm lịch là Tiệc Chính - Ngày Hóa, cũng là ngày tưởng niệm sự tuẫn tiết và hiển thánh của Quan. Lễ hội thường diễn ra từ 20–26/5 âm, với nhiều nghi thức truyền thống như rước nước, dâng hương, hầu thánh, tế lễ. Đây là dịp được coi trọng nhất, thu hút đông đảo tín chủ thập phương.
Ngoài hai lễ lớn này, các đền thờ Quan thường mở lễ dâng hương vào tháng 2 và tháng 5 âm lịch, tùy tục từng nơi. Nếu gia chủ muốn cầu tài lộc, bình an, giải hạn hoặc xin mở cung duyên – cung tài, thì nên đi lễ đúng các ngày tiệc hoặc vào dịp mùng 1 - rằm (sóc, vọng) hàng tháng để dễ được chứng đàn và ban phúc.
Đền thờ Quan Lớn Tuần Tranh nổi tiếng nhất
Đền Tranh - Ninh Giang, Hải Dương (Chính quán của Quan)
Đền Tranh nằm bên bến sông Tranh, thuộc huyện Ninh Giang, Hải Dương - nơi gắn liền với sự tích hiển thánh của Quan Lớn Đệ Ngũ. Đền được xem là chính quán của Ngài, có linh khí mạnh và là địa điểm thu hút nhiều người đến lễ nhất.
Trải qua các giai đoạn lịch sử thăng trầm, ngôi đền được trùng tu nhiều lần nhưng vẫn giữ nguyên kiến trúc uy nghi với tiền tế, trung từ và hậu cung, hai dãy đông vu, tây vu, nghi môn và khu nhà hóa mã riêng. Hằng năm, đền Tranh có ba mùa lễ lớn:
Tháng 2 âm lịch: Lễ sinh nhật Quan.
Tháng 5 âm lịch: Lễ tiệc chính và ngày hóa.
Các dịp lễ - hội truyền thống suốt năm: phục vụ nhu cầu dâng hương, giải hạn, cầu tài lộc của khách thập phương.
Đền Kỳ Cùng - Lạng Sơn
Đền Kỳ Cùng nằm ven sông Kỳ Cùng, thuộc trung tâm thành phố Lạng Sơn. Đây là nơi gắn với tích Quan Lớn Đệ Ngũ bị lưu đày và tuẫn tiết để minh oan. Hằng năm, ngôi đền tổ chức lễ hội lớn từ 22 đến 27 tháng Giêng âm lịch, thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách. Đền nổi tiếng linh ứng trong việc giải oan, giải hạn, cầu bình an. Ngoài hai ngôi đền chính này, Quan Tuần Tranh còn được thờ tại nhiều đền phủ ở Thái Bình, Vĩnh Bảo (Hải Phòng), Nam Định, Bắc Ninh…, nơi tín ngưỡng Tứ Phủ phát triển mạnh.
Văn khấn Quan Lớn Đệ Ngũ Tuần Tranh
Bản văn Quan Lớn Tuần Tranh thứ nhất
"Đệ tử tôi khấu đầu củng thủ
Tiến văn chầu đệ ngũ Tuần Tranh
Uy gia lẫm liệt tung hoành
Trừ tà sát quỷ nên danh tướng tài
Cảnh thiên thai Quan Tuần giá ngự
Các bộ nàng tiên nữ dâng hoa
Ninh Giang chính quán quê nhà
Danh lam cổ tích ngự tòa ngôi cao
Đấng anh hào cổ kim lừng lẫy
Khắp mọi miền đã dậy thần cơ
Cửa sông đâu đó phụng thờ
Kỳ Cùng lại nổi đền thờ Tuần Tranh
Cảnh am thanh nhiều bề lịch sử
Vốn đặt bầy tự cổ dĩ lai
Có phen chơi chốn thiên đài
Đào, Lan, Quế, Huệ vui vầy xướng ca
Trên bát ngát Long, Xà, Hổ phục
Dưới tam đầu cửu khúc chầu lên
Lân rờn Phượng múa đôi bên
Thỉnh ông Đệ Ngũ ngự trên sập rồng
Sắc vua phong kiêm tri tam giới
Hay tróc tà sát quỷ trừ tinh
Quan Tuần vạn phép muôn linh
Quyền ông cai quản thiên binh nhà trời
Ngự đồng chơi minh quyền bóng quý
Nương uy trời thuỵ khí đoan trang
Quan Tuần hiển hách uy quang
Ra tay tế độ trần gian được nhờ
Lúc bấy giờ ra uy hùng hổ
Nương uy trời cứu độ sinh nhân
Đùng đùng nổi trận phong vân
Thượng đồng ban phép cứu dân trừ tà
Khắp gần xa bách quan đều phục
Ai có lòng hưởng phúc hà sa
Dù ai bệnh hạn không qua
Cầu quan Đệ Ngũ bệnh đà tan không
Nay dốc lòng ơn ông vạn bội
Hoặc ai mà nhầm lỗi truyền tha
Hay là cách trở giang hà
Cầm cờ chỉ núi núi đà tan không
Tiếng nức danh tung hoành dũng lược
Cảnh non bồng nước nhược bồng lai
Khi chơi bạn trúc bạn mai
Bàn loan tiệc ngọc vui vầy sướng ca
Các bộ nàng ra tay bẻ quế
Quan dạo chơi thành thị hồ tiên
Ba nghìn thế giới dư thiên
Tiếng Quan Đệ Ngũ khắp miền đông tây
Uy ra thổi gió thét mây
Phép ông ứng hiện đổ cây tốc nhà
Bốn phương hoà đội ơn đức cả
Ai có lòng hỉ xả từ bi
Phút thôi ông lại biến đi
Cưỡi tướng Bạch Hổ lên chầu thượng thiên
Khi cầm quyền còn đương tra sổ
Hay ông còn đổi sổ cho ai
Thiên binh văn võ gồm tài
Đức ông lịch sự đáng trai anh hùng
Đêm ngày giữ việc thuỷ cung
Đợi lệnh cửu trùng cứu trợ sinh nhân
Ai mà cầu nhân đắc nhân
Cầu phúc đắc phúc bản thân điều hoà
Kiên tri tam giới các toà
Ông về giáng ngự xướng ca điện tiền
Chữ thập biến làm chữ thiên
Phù hộ đệ tử thiên niên hoà hài
Một nguyện giáng phúc trừ tai
Đồng gia nam nữ ai ai thịnh cường
Hai nguyện buôn bán trăm đường
Tiền vàng lưu loát bạc vàng đề đa
Nguyện thứ ba công hầu cập đệ
Hộ tiểu tôi phú quý giầu sang
Bốn nguyện quốc phú dân an
Can qua ninh tỉnh dân an thái bình
Ông về linh giáng điện đình
Khuông phù đệ tử khang ninh thọ trường!"
Bản văn Quan Lớn Tuần Tranh thứ hai
"Việt sử chép Hùng triều thập bát
Cảnh địa linh Bạch Hạc Phong Châu
Dựng nền xã tắc dài lâu
Nhớ ơn tiên tổ đời sau giữ gìn
Vừa gặp hội bể yên sóng lặng
Triệu bách thần gia tặng phong công
Quan Tuần Tranh lẫm liệt oai hùng
Cứu dân hộ quốc nên công hàng đầu
Giảo Long hầu khâm ban sắc tứ
Trấn Ninh Giang thuỷ bộ chư danh
Bao phen đắp luỹ xây thành
Khắp miền duyên hải sông Tranh nức lòng
Tài cung kiếm sánh cùng võ tử
Đức kinh luân ví tựa Trương Tô
Phong lưu mã thượng giang hồ
Cung cầm dưới nguyệt con đò trên sông
Chí đã quyết ngoài vòng cương toả
Hay đâu là duyên nợ ba sinh
Buồng xuân thiếu bạn chung tình
Thoả lòng tráng sĩ tài danh phỉ nguyền
Thề non nước nên duyên kì ngộ
Bỗng đâu ngờ mắc nợ oan khiên
Tin đâu khẩn cấp ban truyền
Quan quân tầm nã khắp miền sông tranh
Có ngờ đâu đất trời thay đổi,
Người anh hùng cổ nặng xiềng gông.
Ngài bị bắt giam ở chốn Kỳ Cùng
Quan oan vì tuyết nguyệt, bởi lòng ái ân
Trước cung điện, triều đình tra xét,
Bắt long hầu chuyển khắp mọi nơi.
Ngài oan vì ong bướm lả lơi,
Chiết hoa, đoạt phụ tội trời không dung.
lệnh viễn xứ sơn cùng, thuỷ kiệt,
Nỗi oan này thấu tỏ hỡi cao minh.
Hoàng bào đã nhuộm chàm xanh
Tấm thân đành nhẹ, nhục vinh lẽ thường
Đường thiên lý quan san bỡ ngỡ
Hỏi trăng già có tỏ cho ai
Hỏi trăng hỏi gió hỏi trời
Hỏi rằng nguyệt lão trêu người vì đâu
Hỏi cây cỏ sao mưa dầu nắng dãi,
Vẫn vươn mình há ngại phong ba.
Cỏ cây ơi có thấu tỏ lòng ta,
Sơn cùng thuỷ kiệt sương sa lạnh lùng
Thà thác vinh còn hơn sống nhục,
Sông Kỳ Cùng tắm ngọc Côn Sơn
Kiệt Cùng hiu hắt trăng non
Sông Cùng trong đục nước tuôn đôi dòng
Ngẫm cảnh vật lòng đau như cắt
Nợ trần hoàn quyết dứt cho xong
Lòng riêng đã quyết với lòng
Mượn dây oan nghiệt cho xong tội trời
Rừng hoa cỏ thương người đã khuất
Bỗng đùng đùng gió giật mưa sa
Nỗi oan chuyển động đất trời
Dây oan kia biến thành đôi bạch xà
Đất Ninh Giang tìm nhà hữu phúc
Thử lòng người trong lúc lánh thân
Tháng hai vừa tiết trung tuần
Thử lòng ông lão mộng thần ứng ngay
Tỉnh giấc mộng mới hay sự lạ
Đôi bạch xà tựa cửa hai bên
Long xà kì dị thảo hiền
Từ khi xuất hiện vui thêm cửa nhà
Ba tháng sau đàn gà đã hết
Thương rắn hiền không biết lo sao
Khó khăn âu cũng tính liều
Ông bà nông lão sớm chiều đông tây
Bỗng một buổi tai bay hoạ rủi
Hai ông bà mắc tội cửa công
Lệnh nghiêm sấm sét đùng đùng
Tậu gà nuôi rắn không dung tội này
Lệ nuốt lệ đắng cay xiết kể
Thương rắn thần tựa thể thương con
Khấu đầu tạ trước công môn
Xin đem đôi rắn thả luôn giữa dòng
Cơn phong vũ ầm ầm nổi dậy
Sóng bạc đầu nước xoáy mênh mông
Long xà thoát xuống thuỷ cung
Nước rẽ đôi dòng cuồn cuộn chứa chan
Khắp duyên hải sấm ran từ đấy
Bóng long hầu nổi dậy nơi nơi
Những phường bán nước hại nòi
Gian tà quỷ quyệt tội trời không tha
Dìm đáy nước về toà thuỷ tộc
Tội gia hình bõ lúc sai ngoa
Lẽ thường tội báo oan gia
Hại nhân nhân hại sự đà không sai
Nước Văn Lang vào đời Thục Phán,
Giặc Triệu Đà có ý xâm lăng,
Triều đình ra lệnh tiến binh,
Thuyền bè qua bên sông Tranh rợp trời.
Bỗng nổi trận phong lôi bão táp
Ba quân đều sợ hãi khiếp kinh
Hỏi ra mới biết sự tình
Thiết bày hương án lễ trình bên sông
Mời trưởng lão trong vùng thôn xóm
Khấn vừa xong gió lặng sóng yên
Uy linh sự đã hiển nhiên
Lệnh truyền dân xã lập đền bên sông
Công hộ quốc gia phong thượng đẳng,
Tước phong hầu truy tặng Đại vương,
Bảng vàng thánh thọ vô cương
Hiếu trung tiết nghĩa đôi đường vẹn hai.
Gương anh hùng muôn đời soi tỏ,
Đất Văn Lang thiên cổ anh linh,
Bao phen đắp luỹ xây thành,
Khắp miền duyên hải, sông Tranh nức lòng."
Bản văn Quan Lớn Tuần Tranh thứ ba
"Quyết mở đường dân an quôc thái
Dựng cơ đồ vạn đại cao sơn
Nhớ xưa tích cũ nhiệm màu
Quan Lớn Tuần trắc giá ngự đầu kim tinh
Tuổi niên thiếu đao binh yên ngựa
Sống vì đời thác trợ muôn dân
Sinh làm tướng thác làm thần
Dấu thiêng ghi để muôn dân phụng thờ
Gương đã tỏ soi đời càng tỏ
Trấn Ninh Giang vạn cổ anh linh
Bao phen đắp lũy xây thành
Khắp miền duyên hải sông Tranh nức lòng
Quan Lớn Tuần đánh Đông dẹp Bắc
Đã quyết lòng đánh giặc ghi công
Làm trai đáng mặt anh hùng
Sông Thương đột phá treo cung non Đoài
Gương anh khí sáng ngời muôn thủa
Chí hào hùng rạng rỡ non sông
Vinh quang thay nòi giống tiên rồng
Muôn dân ghi nhớ Quan Tuần ngài tài cao
Thơ:
Sông Tranh ơi hỡi sông Tranh,
Non nước còn ghi trận tung hoành,
Lẫm liệt oai hùng gương tráng sĩ,
Ngàn thu ghi để dấu oai linh.
Ai về qua bến sông Tranh,
Nhớ người tráng sĩ tài danh tuyệt vời.
Dẫu rằng nước chảy hoa trôi,
Sông Tranh dù cạn, ơn người còn ghi.
Loa đồng hỏi nước sông Tranh,
Long đao cứu nước, anh hùng là ai?
Sông Tranh đáp tiếng trả lời,
Có Quan đệ ngũ, chính người Ninh Giang
Nước sông Tranh đêm ngày vẫn chảy
Sóng tuôn trào cuồn cuộn về đâu
Chúng con nhớ người tráng sĩ lập lên công
Ngàn năm ghi nhớ Quan Tuần tài kiêu
Ngựa chiến xông pha đao thần ra trận
Sinh tử vì đời trung hiếu đạo vua tôi."
Sắm lễ dâng Quan Lớn Đệ Ngũ Tuần Tranh
Khi dâng lễ Quan Lớn Tuần Tranh, điều quan trọng nhất không nằm ở sự cầu kỳ mà chính là tâm thành, sự trang nghiêm và lễ vật sạch sẽ. Gia chủ nên chọn loại lễ phù hợp với quy định từng đền, bởi có nơi cho phép lễ mặn, có nơi chỉ nhận lễ chay. Dù chuẩn bị lễ gì, sự kính cẩn luôn là yếu tố được đặt lên hàng đầu.
Nếu dâng lễ mặn (khi đền cho phép), gia chủ có thể chuẩn bị gà lễ hoặc thịt lợn luộc, xôi gấc hoặc xôi đỗ, kèm theo nem, giò hay canh tùy tâm. Tất cả lễ vật nên chế biến sạch sẽ, bày biện trang trọng, thể hiện sự tôn kính đối với Quan.
Với lễ chay, gia chủ có thể sắm hoa tươi (huệ, cúc, lay ơn…), trầu cau têm đẹp, oản, bánh kẹo, ngũ quả theo mùa, rượu trắng, nước sạch, hương – nến – vàng mã, sớ văn dâng Quan, oản chữ Quan, đèn dầu, trà, thuốc và bánh khảo. Đây là mâm lễ phổ thông, phù hợp với hầu hết các đền thờ Quan Lớn Đệ Ngũ.
Điều cần nhớ là không phải lễ lớn mới được linh, Quan chứng tâm chứ không chứng tiền. Vì vậy, chỉ cần lễ vật vừa đủ, sạch sẽ, và quan trọng nhất là tấm lòng thanh tịnh. Khi vào đền, gia chủ nên ăn mặc lịch sự, nói năng nhẹ nhàng, giữ gìn sự tôn nghiêm nơi cửa thánh.
Cách khấn Quan Lớn Đệ Ngũ Tuần Tranh
Khi khấn lễ, gia chủ đứng ngay ngắn, chắp tay trước ban thờ và xưng danh rõ ràng gồm: họ tên, ngày tháng năm sinh, địa chỉ hiện tại. Sau đó trình lễ vật và khấn đúng ngôi, đúng ban, tránh khấn lan man hoặc cầu xin những điều trái đạo.
Quan Đệ Ngũ nổi tiếng là vị Quan linh ứng bậc nhất trong hàng Ngũ Vị Tôn Quan. Gia chủ thường khấn xin Ngài phù hộ bình an, giải hạn, trừ tà, mở cung tài lộc, giúp công việc hanh thông. Những người mong cầu tình duyên, thi cử, công danh hay sức khỏe gia đạo cũng thường tìm đến Quan bởi sự linh nghiệm và độ trì của Ngài.
Hầu giá Quan Lớn Đệ Ngũ Tuần Tranh trong nghi lễ Tứ Phủ
Trong nghi lễ hầu đồng, khi ngự đồng, Quan Đệ Ngũ thường mặc áo lam, đai lam, thêu rồng và hổ phù tượng trưng cho hành Thủy. Ngài múa thanh long đao mạnh mẽ, uy nghi, thực hiện các nghi thức như tấu hương, khai quang, chứng đàn, chứng sớ.
Đặc biệt trong các buổi đại đàn hoặc ngày mở phủ, toàn bộ đàn mã, lễ vật, sớ sách đều phải đợi Quan Đệ Ngũ chứng đàn trước khi hóa. Điều này thể hiện uy quyền và vai trò đặc biệt của Ngài trong hệ thống Ngũ Vị Tôn Quan. Người đi lễ tin rằng nhờ sự chứng đàn của Quan, mọi lễ vật mới trọn vẹn và linh ứng.
Một số lưu ý khi dâng lễ và khấn Quan Lớn Tuần Tranh
Khi vào đền Tranh, gia chủ cần tuyệt đối giữ lễ nghi: không nói tục, không cười đùa, giữ dáng đi đứng nhẹ nhàng, tôn kính. Khi ra vào cửa đền, tránh bước lên bậc cửa để không phạm lễ. Vào chính cung nên đi cửa bên, không đi thẳng vào giữa trừ khi có hướng dẫn của thủ nhang hoặc cán bộ đền.
Khi thắp hương, chỉ nên thắp 1 - 3 nén để tránh khói nhiều, giữ không gian thanh tịnh. Nếu làm lễ xin lộc, giải hạn hoặc cầu việc đặc biệt, hãy đợi Quan chứng đàn rồi mới hóa vàng để được trọn lễ. Một số đền còn có tục xin thẻ Quan, xin nước thánh hoặc giọt dầu, tùy theo quy định của từng nơi – gia chủ nên hỏi Ban quản lý đền trước khi thực hiện.
Văn khấn Quan Lớn Đệ Ngũ Tuần Tranh không chỉ là lời kính lễ mà còn là cách để gia chủ hướng tâm, gột rửa phiền não, cầu phúc cầu tài cũng như là cầu bình an. Nếu chuẩn bị lễ đúng cách, giữ tâm trong sáng và thành kính, chắc chắn lời cầu sẽ dễ thành, gia đạo thêm hưng lộc thêm vượng.
Nếu quý khách đang muốn lập điện thờ tứ phủ và tìm một đơn vị thiết kế thi công điện thờ Tứ Phủ uy tín, chuẩn phong thủy, đậm chất tâm linh Việt, hãy đến với Đồ Thờ Phú Cường. Chúng tôi chuyên cung cấp trọn gói nội thất điện thờ, từ tượng thờ, bàn thờ, hoành phi câu đối, long ngai, khám thờ... sơn son thếp vàng cao cấp, đảm bảo đồng bộ trang nghiêm chuẩn phong thủy.
Những thông tin mà Đồ Thờ Phú Cường chia sẻ chỉ mang tính chất tham khảo, giúp quý khách hiểu thêm về phong tục, nghi lễ truyền thống. Chúng tôi không bán sách văn khấn, không cung cấp lễ vật hay dịch vụ đi lễ. Phú Cường chỉ chuyên sản xuất và cung cấp đồ thờ, tượng Phật sơn son thếp vàng chất lượng cao - đúng chuẩn truyền thống của làng nghề Sơn Đồng.
Đặt Hàng Ngay - Tư Vấn Tận Tâm
Hotline: 0976 127 006
Website: dothosondong.com.vn
Cơ sở: Đồ Thờ Phú Cường – Sơn Đồng, Hoài Đức, Hà Nội
>>> Tham khảo thêm các bài viết liên quan:
Ngũ Vị Tôn Quan là ai? Ý nghĩa và vai trò trong tín ngưỡng Tứ Phủ Việt Nam
Quan Lớn Đệ Tứ Khâm Sai là ai? Sự tích và vai trò trong Tứ Phủ Công Đồng
.png)
